سایت جـامع آستـان وصـال شامل بـخش های شعر , روایت تـاریخی , آمـوزش مداحی , کتـاب , شعـر و مقـتل , آمـوزش قرآن شهید و شهادت , نرم افزارهای مذهبی , رسانه صوتی و تصویری , احادیث , منویـات بزرگان...

مدح و شهادت حضرت عباس علیه السلام

شاعر : صابر همدانی
نوع شعر : مدح و مرثیه
وزن شعر : فاعلاتن فاعلاتن فاعلن
قالب شعر : مثنوی

عاشق صـادق کجائی؟ دار گوش            طرفه پندم را به گوش دل نیوش‏

گـوش حـاضر کن برای استـماع            تــا بــرآئـی از بــیانـم در سـمـاع‏


شعر وش شعرم اگرپـیچیده است            رو بـیـاور شانه‏ی دانش به دست‏

چون بیان من، بیان عاشقی است            شرط اول عاشقی هم صادقی است‏

آنــکه انـدر عاشـقـی صـادق بود            میتوان گفتش که او عـاشــق بود

کیست عاشق آنکه ازفرمان دوست            سر نپیچـد آنچه را فرمان اوست‏

درد چون گیردز بـیماری شکیب            لا علاج است اومگرجوید طبیب‏

چون طبـیبش دید و داد او را دوا            درد او الــبــتـه مــی‏ یــابـد شــفـا

ورنه گر پیچد سر از حکم طبیب            کی شود بهبودی دردش نصیب؟

هان، گرت با عـاشـقی مـیلی بود            درد مجـنـون را دوا لــیــلی بـود

روا اگر شیرین نه ای فرهاد باش            در ره عشق ای پسر، استاد باش‏

یعنی ازصورت به معنی زن قدم            تـا نـگـیری بـر لـب انگـشت ندم‏

ورنه تـا هـسـتـی گـرفـتـار مجاز            محرمـی کی در حریم اهل راز؟

کی دو دلـبـر گـنجد آخر در دلی؟            ای اخـی! بـربـنـد چـشـم احـولـی‏

رو مــقــیـم محـفـل تـجـریـد باش            بــاده نـوش سـاغـر تـوحـیـد باش‏

تا بــمــرآت ضمــیــرت بـر مـلا            نــقــش بــنــدد داســتــان کــربـلا

ســاز مــرآت دلـت را صیــقـلـی            روی دل کـن سـوی عـباس علی‏

بـین چـسـان آن آفـتـاب عـالـمـیـن            جانـفـشـانـی کرد در راه حـسیـن‏

این روایـت رامن ای اهل کـمـال            خـوش شنیدم زآدمی فرخنده ‏فال‏

کز محرم چند روی چون گذشت            پر ز لشکرشد تمام آن پهن دشت‏

بهـر قـتـل سبـط پـیـغـمـبـر ز راه            خیـل خیـل و فـوج فوج آمد سپاه‏

مختصر چون شام عاشورا رسید            بـشنـو از بــی‏شـرمی شـمر پـلـیـد

کز میان لشکـر خـود گشـت دور            گرم خواب غفلت و مست غرور

طعـنه زد در گـمرهـی خـناس را            تــا فــریــبـد در خـفـا عـبـاس را

کـم کـم آمــد تا خـیـام شـاه عـشق            دید بر رویـش بود سد راه عشق‏

خیمه ‏گاهی دید چون عـرش برین            آســمــانـی دیـد بـر روی زمـیـن‏

خیمه ‏ای از زلف حـورانش طناب            خـیـمــه‏ ای جــای طـلـوع آفـتـاب‏

خیـمهای برتـر ز نه طاس نگـون            ساعد غـلمان درونـش را ستـون‏

خیـمه‏ گـاهـی چنـد پـیـرامـون آن            ســاحـت قـدس جـنان مفـتـون آن‏

خـیـمه‏ هـا را خـالی از اغـیار دید            پـر دلانــی ثـابـت و ســیـار دیـد

دیـد آن اصـحاب راسـخ عـزم را            در بــــر آنــــان ســلـاح رزم را

جـمــلگــی آمـــاده از بـهـر دفـاع            با زنان، مردان جنگـی در وداع‏

کردهرسو جستجو از چپ به راست            تـا علــمـدار جـوان بیـند کجاست‏

تا ز راه خدعه و مـکر آن لـعـین            دسـت یـابد سوی پـرچـمدار دین‏

از قــضا پاس حـــریــم آن ولــی            بود آن شب دست «عباس» علی‏

خواسـت ره یابد به دربـار حسین            شــد خـبـر نـاگه عـلـمدار حـسین‏

در رهش آن مرتضی را زور ید            چون سکندر بست بر یأجوج سد

بانگ بروی زدچنین کای زشتخو            کیستی اینجا؟ چه می‏خواهی؟ بگو

ایـن حـرم می بـاشد از آل‏ رسـول            نیستی مأذون، حذرکن زین دخول‏

هــسـت ایـــنجا جـنـت قـرب الاه            نیست شیطان را در این درگاه راه‏

عرش رحمن است اینجافرش نیست            فرشیان را ره به سوی عرش نیست‏

بـهـر دفــع خــصــم آل بــوتـراب            بـرق تــیـغ مـن بود تـیـر شهـاب‏

چونـکــه پــاس خـیـمــۀ آل عـبــا            هست امشب با من ای دور ازخدا

دور شـو تـا باشـدت پــای گـریـز            ورنه خواهی شد زتیغم ریز ریز

چـون شـنـید اینان ز عـباس دلـیر            رو بـه آسـا کرد نرمی آن شریر

کای بـه دوران یـادگـار بـوتـراب            وی خـجـل از مـاه رویـت آفـتاب‏

دوسـتم، بـا ایـنکه خـوانی دشـمنم            شـمــرم، امـا زادۀ ذو الـجـوشـنـم‏

بــهر ایــثــار تــو جــان آورده‏ ام            بــهــر تــو خـــط امــان آوردهام‏

تـو جــوانـمـردی، مـرا آیـد دریغ            پاره پاره گردی از شمشیر و تیغ‏

هین بیا چـندی تو بـا مـا یار باش            در سـپـاه مـا، ســپـه سـالار باش‏

می شـوم ضـامن تو را نـزد یـزید            که ز قـتلت پـوشـد او چـشم امـید

بلکــه افـزون سـازد انـعـام تو را            پـر مـی عـشرت کـنـد جام تو را

چون شنیدعـباس ازوی این سخن            شد سر مویـش چو نشتر در بدن‏

حمله‏ور شد بر وی آن شیر ژیان            شد خبر زیـن وقعه زینب ناگهان‏

مو پریشان،دیده گریان،دل غمین            آمــد انـدر خـدمـت سـلـطـان دین‏

کای برادر، کن بدر از خیمه رو            شـمـر بـا عـبـاس دارد گـفــتـگـو

گـوئـیـا می خـواهـد آن شـوم دغـا            دسـت او ســازد ز دامـانـت جـدا

خواست شاهـنشاه دیـن عبـاس را            بـوسـه زد عـباس آن کـریاس را

گفت: کای نـور دو چشم بوتراب            وی مرا در هـر کجا نایب مـناب‏

گو چهار بـا شمـر بودت گـفتگو؟            گوئیا گفـتت که دست از من بشو

حـال مـخـتاری، اگر چه بی ‏کـسم            بی‏ کـس و بییـاور و بیمـونـسـم‏

زان بیـان عـباس شد در غـم فرو            دسـت گـریه بر فـشرد او را گلو

از دو چشمان اشک ماتم ریخت او            بر گـل رخسـار شـبـنم ریخت او

گفت، کـای فـرزند خـیرالمرسلین            وی غـلام درگـهـت روح الامـین‏

گـوئـیا سـیـر از برادر گـشـتـهای            زود دلـگـیـر از برادر گشـته‏ ای‏

زود بـود از درگهـت رانـی مــرا            گر غـلام خـویش می خوانی مرا

حـلقـۀ عـشقـت مرا باشد به گوش            پس توهم چشم ازغلام خود مپوش‏

چـشـم امــید از تو دارم ای اخـی            کی تو را تـنها گـذارم ای اخـی؟

گـر دمـی با شمـر بودم در سخـن            می نـبــودم فـارغ از یـاد تـو من‏

عـاشـق صـادق نـمی مــانـد ز راه            گـر دو عـالم گردد او را سد راه‏

کی خورد عبـاس گـول دشـمنت؟            کی کشد دست طلـب از دامـنت؟

هر دمی صد جان شیرین از خدا            خـواهمـی تا در رهت سـازم فـدا

من امانتدار جانم، جان تو راست            من یکی فرمان برم، فرمان تو راست‏

آنکه شد از بـاده عشـق تو مـست            میتواند کی کشد از چون تو دست‏

آنکه شـد قـربـان جـانـان جـان او            خـون بـهـای او بــود جــانـان او

غوطهور شد آنکه در بحر طـلب            به بود باشد چو دریا خشک لـب‏

آنکــه بر لب بـاشـدش آب حیـات            به بـرویـش بسته باشد این فرات‏

آنکه از چـشم آفـریـنـد رود و یَـم            گرتهی از آب مشکش شد چه غم؟

گـر مرا فـردا به پیـش آیـد خـطر            چون تو رادارم، چه غم دارم دگر؟

چونکه اعدایت در آرندم به خشم            تیر عشقـت را خـریدارم به چشم‏

آنکه از جـودش بـود کاخ وجـود            گو که بـشکـافـند فرقـش با عمود

باشدم فخر اربه خون غلطان شوم            پی ش‏مرگفت اندر این میدان شوم‏

بــهـر اثـبـات تـــو و نـفی یــزیـد            در ره عـشقـت شـوم فـردا شهـید

آنکه هسـت از نسل پاک بوتراب            غــم نـدارد گـر فـتـد روی تراب‏

پر شود چون از می مرگـم ایـاغ            بر دل «صابر» فتد چون لاله داغ‏

نقد و بررسی

تذکر: در مقاتل معتبر چنین سخنانی بین حضرت عباس علیه السلام و سیدالشهدا علیه السلام نیامده است و معتبر نیست